Mandat za brak pasów - jaki mandat za brak pasów można otrzymać?

Data aktualizacji artykułu: 18.07.2025.

Zapięcie pasów bezpieczeństwa to podstawowa czynność, która powinna towarzyszyć każdej podróży samochodem – niezależnie od jej długości. Choć wielu kierowców i pasażerów wykonuje ten gest automatycznie, nie brakuje też takich, którzy lekceważą ten element ochrony. Tymczasem zapięte pasy mogą w decydującym momencie uratować zdrowie, a nawet życie.

Brak ich użycia może skutkować nie tylko dotkliwymi obrażeniami, ale też konsekwencjami prawnymi. Mandat za brak pasów to realna kara finansowa i punkty karne, które mogą zbliżyć nas do utraty prawa jazdy. W artykule wyjaśniamy, ile wynosi mandat za brak zapiętych pasów, kogo obowiązuje ten przepis i kiedy jazda bez pasów jest dozwolona.

Dlaczego warto zapinać pasy bezpieczeństwa?

Zapinanie pasów to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów na ochronę życia w ruchu drogowym. W momencie kolizji pasy bezpieczeństwa rozkładają siły działające na ciało kierowcy lub pasażera, zmniejszając ryzyko poważnych obrażeń. Zapięte pasy zabezpieczają przed uderzeniem o elementy wnętrza pojazdu, a nawet przed wyrzuceniem z auta podczas dachowania. Ich brak w sytuacjach kryzysowych może prowadzić do śmierci lub trwałych uszkodzeń ciała.

Pasy bezpieczeństwa mają także wpływ na kontrolę nad pojazdem – zapewniają kierowcy stabilność i ograniczają niekontrolowane ruchy ciała podczas nagłego hamowania. Zapięte pasy to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale przede wszystkim świadome podejście do własnego bezpieczeństwa i ochrony innych pasażerów.

Mandat za brak pasów – ile zapłacisz?

Obowiązek zapinania pasów wynika bezpośrednio z przepisów prawa o ruchu drogowym. Za jego zlekceważenie grozi mandat w wysokości 100 zł oraz 5 punktów karnych. Jeśli kierowca przewozi kilku pasażerów bez zapiętych pasów, może otrzymać nawet do 8 punktów karnych. Co ważne, za brak pasów u pasażera również odpowiada kierowca, o ile osoba ta nie ukończyła 17. roku życia. W przypadku dorosłych pasażerów odpowiedzialność spoczywa na nich samych, a mandat za brak pasów trafia bezpośrednio do nich.

Warto pamiętać, że nadmierna liczba punktów karnych (obecnie 24 dla doświadczonych kierowców) – może skutkować utratą prawa jazdy. Mandat za brak zapiętych pasów to więc nie tylko kwestia pieniędzy, ale też ryzyko znacznie poważniejszych konsekwencji.

Brak pasów a odszkodowanie po wypadku

Zaniedbanie obowiązku zapinania pasów może mieć także skutki finansowe przy ubieganiu się o odszkodowanie. Jeśli dojdzie do wypadku, a pasażer lub kierowca nie mieli zapiętych pasów bezpieczeństwa, ubezpieczyciel może zmniejszyć wysokość wypłacanego świadczenia. W skrajnych przypadkach – gdy brak pasów miał istotny wpływ na skalę obrażeń – możliwe jest całkowite oddalenie roszczenia.

Pasy bezpieczeństwa chronią ciało przed urazami i redukują skutki nagłego hamowania. Ich zapięcie to także dowód na to, że kierowca i pasażerowie dochowali należytej staranności w zakresie ochrony życia i zdrowia. Mandat za brak pasów to jedno, ale niepełna rekompensata za uszczerbek na zdrowiu może być znacznie bardziej dotkliwa.

Jak prawidłowo zapinać pasy bezpieczeństwa?

Zapinanie pasów powinno odbywać się z zachowaniem kilku prostych zasad.

Górna część pasa – tzw. pas piersiowy – powinna przebiegać przez środek barku, nie powodując ucisku na szyję. Dolna część, czyli pas biodrowy, musi znajdować się jak najniżej, obejmując biodra, a nie brzuch. Tylko wtedy pasy bezpieczeństwa będą mogły efektywnie rozłożyć siły działające na ciało.

Nowoczesne samochody są wyposażone w pasy samonapinające, które dopasowują się do kształtu ciała. Warto jednak pamiętać, że źle ułożony pas – skręcony, zwisający lub przebiegający w nieodpowiednim miejscu – może nie spełniać swojej funkcji. Zapięte pasy powinny przylegać płasko, bez luzów, i nie krępować ruchów. Prawidłowo zapięte pasy to nie tylko obowiązek, ale też komfort i bezpieczeństwo jazdy.

Kiedy jazda bez zapiętych pasów jest dozwolona?

Choć obowiązek zapinania pasów dotyczy większości kierowców i pasażerów, istnieje kilka wyjątków. Jazda bez zapiętych pasów bezpieczeństwa jest dozwolona:

• w pojazdach zabytkowych wyprodukowanych przed 1983 rokiem – jeśli nie zostały wyposażone w pasy fabrycznie,

• na drogach wewnętrznych – np. na terenie prywatnej posesji, firmy, osiedla czy leśnej drogi dojazdowej,

• przez osoby posiadające zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniach zdrowotnych,

• przez kobiety w zaawansowanej ciąży – jeśli pasy powodują dyskomfort lub zagrożenie dla płodu.

Dodatkowo z obowiązku zapinania pasów zwolnione są osoby wykonujące określone czynności służbowe, takie jak: instruktorzy nauki jazdy, kierowcy pojazdów uprzywilejowanych, ratownicy medyczni w czasie udzielania pomocy oraz taksówkarze. Jednak w każdym innym przypadku brak zapiętych pasów może skutkować mandatem i punktami karnymi.

Kto ponosi odpowiedzialność za brak zapiętych pasów pasażerów?

Zgodnie z przepisami ruchu drogowego, odpowiedzialność za brak zapiętych pasów bezpieczeństwa ponosi zarówno kierowca, jak i pasażer – zależnie od okoliczności. Jeśli pasażerem jest osoba dorosła, to ona odpowiada za swoje postępowanie i to jej grozi mandat za brak pasów. Inaczej jest w przypadku dzieci oraz niepełnoletnich – wówczas to kierujący pojazdem zobowiązany jest do dopilnowania, aby młodszy pasażer miał prawidłowo zapięte pasy bezpieczeństwa lub jechał w odpowiednim foteliku.

W praktyce oznacza to, że rodzic przewożący dziecko bez zapiętych pasów naraża się na sankcje prawne. Policja podczas kontroli nie kieruje się wyłącznie faktem, że dziecko było w aucie – sprawdzana jest również zgodność przewożenia z przepisami, w tym także użycie pasów bezpieczeństwa. Brak ich użycia przez małoletnich to wykroczenie obciążające dorosłego kierowcę.

Czy pasy bezpieczeństwa na tylnej kanapie są obowiązkowe?

Tak, pasy bezpieczeństwa obowiązują nie tylko z przodu, ale również z tyłu pojazdu. Wbrew obiegowej opinii, pasażerowie siedzący z tyłu również są zobowiązani do ich zapinania. Co więcej, brak zapiętych pasów przez pasażerów tylnej kanapy jest tak samo karany jak w przypadku miejsca pasażera obok kierowcy. Mandat za brak pasów może zostać nałożony bez względu na to, które miejsce w samochodzie zajmujesz.

Zapięte pasy na tylnym siedzeniu odgrywają kluczową rolę nie tylko w ochronie siedzących tam osób, ale również pasażerów z przodu. Podczas gwałtownego zderzenia osoba niezabezpieczona z tyłu może siłą swojego ciała stanowić śmiertelne zagrożenie dla współpasażerów lub kierowcy. Dlatego obowiązek zapinania pasów w całym pojeździe nie powinien być lekceważony.

Mandaty za brak pasów w krajach europejskich – jak Polska wypada na tle innych?

W większości krajów europejskich obowiązują podobne zasady dotyczące obowiązku zapinania pasów. Jednak wysokość kar i szczegóły przepisów mogą się różnić. Na przykład w Niemczech mandat za brak zapiętych pasów wynosi 30 euro, a w Hiszpanii sięga 200 euro i 3 punkty karne. W Wielkiej Brytanii kara finansowa może być znacznie wyższa, jeśli sprawa trafi do sądu – nawet do 500 funtów.

W Polsce stawka 100 zł i 5 punktów karnych jest jedną z niższych w Unii Europejskiej, jednak w kontekście rosnącej liczby punktów oraz ryzyka utraty prawa jazdy, nie warto lekceważyć przepisów. Pasy bezpieczeństwa są elementem międzynarodowych standardów bezpieczeństwa i ich brak może mieć konsekwencje także podczas podróży zagranicznej.

Pasy bezpieczeństwa a dzieci – szczególna ochrona najmłodszych

W przypadku dzieci obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa łączy się z koniecznością stosowania fotelików samochodowych. Przepisy jasno określają, że dziecko poniżej 150 cm wzrostu powinno być przewożone w odpowiednim urządzeniu przytrzymującym – dopasowanym do jego wagi i wzrostu.

Brak prawidłowego zabezpieczenia dziecka skutkuje mandatem i punktami karnymi dla kierowcy. W dodatku w razie wypadku brak zapiętych pasów u dziecka drastycznie zwiększa ryzyko ciężkich obrażeń. Nawet jeśli dziecko protestuje przed zapięciem pasów, to dorosły ponosi odpowiedzialność za jego bezpieczeństwo. Mandat za brak pasów w przypadku najmłodszych nie powinien być jedynym argumentem – tu chodzi przede wszystkim o zdrowie i życie.

Jak policja kontroluje zapinanie pasów?

Podczas rutynowej kontroli drogowej funkcjonariusze policji nie ograniczają się wyłącznie do sprawdzenia dokumentów czy stanu technicznego pojazdu. Coraz częściej kontrolowany jest także fakt korzystania z pasów bezpieczeństwa przez kierowcę i pasażerów. Policjanci mogą również prowadzić akcje prewencyjne, takie jak „Pasy” czy „Bezpieczny weekend”, podczas których szczególną uwagę zwracają na przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku zapinania pasów.

W przypadku stwierdzenia braku zapiętych pasów policjant ma prawo nałożyć mandat na kierowcę lub pasażera, a także przypisać punkty karne. Jeśli sytuacja dotyczy osoby małoletniej, mandat za brak pasów otrzyma osoba kierująca pojazdem. Często już samo niezastosowanie się do polecenia zapinania pasów podczas zatrzymania może skutkować karą.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące mandatów za brak pasów

Czy można uniknąć mandatu za brak zapiętych pasów, jeśli przejazd był bardzo krótki?
Nie, długość przejazdu nie zwalnia z obowiązku zapinania pasów. Nawet podczas przejazdu na krótkim dystansie jesteś zobowiązany do ich używania, a brak pasów skutkuje mandatem.

Czy pasy bezpieczeństwa muszą być zapięte podczas cofania?
Nie, przepisy dopuszczają możliwość cofania bez zapiętych pasów. Dotyczy to jednak wyłącznie manewru cofania i nie może być nadużywane w trakcie jazdy po drogach publicznych.

Czy mandat za brak pasów może wpłynąć na moją składkę OC?
Tak, niektóre firmy ubezpieczeniowe uwzględniają historię mandatów przy kalkulacji składki. Częste wykroczenia, w tym mandat za brak pasów, mogą wpłynąć na podniesienie kosztów ubezpieczenia.