Wymiana prawa jazdy - kiedy trzeba je wymienić?

Nie każdy kierowca zdaje sobie sprawę, że prawo jazdy ma określoną ważność i w wielu przypadkach konieczna jest jego wymiana. Zmiany w przepisach, upływ terminu ważności dokumentu, a także aktualizacja danych osobowych to tylko niektóre powody, dla których trzeba złożyć wniosek o nowe prawo jazdy. W artykule wyjaśniamy, kiedy wymiana prawa jazdy jest obowiązkowa, jakie dokumenty należy przygotować i jak wygląda cały proces krok po kroku.

Kiedy wymagana jest wymiana prawa jazdy?

Wymiana prawa jazdy to obowiązek, który może dotyczyć zarówno kierowców posiadających dokumenty wydane na czas określony, jak i tych, którzy mają jeszcze bezterminowe prawa jazdy. Zmiany w przepisach, które weszły w życie 19 stycznia 2013 roku, wprowadziły nowe zasady dotyczące okresów ważności dokumentów. Od tej daty prawa jazdy wydane w Polsce mają z góry określony termin ważności – w zależności od kategorii, wynosi on 15 lub 5 lat.

W praktyce oznacza to, że prawo jazdy należy wymienić po upływie ważności wskazanej na dokumencie. Termin ważności prawa jazdy można sprawdzić na jego przedniej stronie – znajduje się w polu oznaczonym numerem 4b. Dodatkowe informacje o ważności konkretnych kategorii znajdują się na odwrocie dokumentu, w tabeli, w kolumnie 11.

Na maksymalnie 15 lat wydawane są dokumenty obejmujące kategorie: AM, A1, A2, A, B1, B, BE i T. Natomiast wymiana prawa w przypadku dokumentów obejmujących kategorie C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E konieczna jest co 5 lat – dotyczy to głównie kierowców zawodowych. Wynika to m.in. z konieczności regularnego potwierdzania zdolności do kierowania pojazdami, w tym przedstawienia ważnego orzeczenia lekarskiego.

Wymienić prawo jazdy trzeba także w innych sytuacjach – przy utracie dokumentu, jego zniszczeniu, kradzieży, a także w przypadku zmiany danych osobowych (np. nazwiska po ślubie), które widnieją na dokumencie. Również osoby, które otrzymały dokument przed 2013 rokiem, mogą zostać objęte obowiązkową wymianą prawa jazdy, jeśli zostaną do tego wezwane lub jeśli przepisy ulegną zmianie. Choć obecnie prawo jazdy bezterminowe nadal jest uznawane, jego posiadacze powinni śledzić aktualizacje prawa, ponieważ możliwe jest wprowadzenie wymogu ich sukcesywnej wymiany.

Wymianie podlega także dokument, w którym wpisano niewłaściwe dane lub pojawiły się błędy techniczne. W takiej sytuacji wniosek o wydanie nowego prawa jazdy można złożyć wcześniej – nie trzeba czekać do końca terminu ważności. Warto pamiętać, że jazda z dokumentem, który utracił ważność, może skutkować mandatem, a w przypadku kontroli – zakazem prowadzenia pojazdów do czasu okazania nowego dokumentu.

Potrzebujesz auta? Wynajmij w CarFree: wynajem krótkoterminowy, średnioterminowy i długoterminowy. Pamiętaj, aby mieć zawsze ważne prawo jazdy, aby móc skorzystać z naszej wypożyczalni samochodów!

Prawo jazdy z ograniczoną ważnością – co oznacza termin ważności dokumentu?

Obecnie większość dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami ma ściśle określony czas obowiązywania. Jeśli prawo jazdy zostało wydane po 19 stycznia 2013 roku, jego termin ważności zależy przede wszystkim od posiadanej kategorii. Dokumenty dla kierowców kategorii AM, A, B i pokrewnych są wydawane na maksymalnie 15 lat, natomiast w przypadku kategorii C i D, wykorzystywanych głównie zawodowo, okres ważności wynosi maksymalnie 5 lat.

Nie każdy jednak może korzystać z dokumentu przez cały przewidziany okres. Ostateczny czas obowiązywania dokumentu określa lekarz, który wystawia orzeczenie lekarskie. Jeżeli w trakcie badania stwierdzone zostaną przeciwwskazania zdrowotne – np. problemy ze wzrokiem, słuchem, układem nerwowym lub krążenia – prawo jazdy może zostać wydane tylko na rok lub dwa lata. Po tym czasie konieczna będzie ponowna wizyta u lekarza i, jeśli stan zdrowia na to pozwala, wydanie nowego prawa jazdy.

Warto pamiętać, że wymienić prawo jazdy trzeba również wtedy, gdy dokument zostanie zniszczony, zagubiony lub skradziony. Wówczas wydawany jest tzw. wtórnik prawa jazdy. Procedura wygląda podobnie jak przy standardowej wymianie prawa, a czas oczekiwania na gotowy dokument jest identyczny. Aby uzyskać wtórnik, należy złożyć stosowny wniosek wraz z wymaganymi załącznikami – m.in. dowodem uiszczenia opłaty, ewentualnymi fragmentami zniszczonego dokumentu oraz pisemnym oświadczeniem o utracie prawa jazdy, składanym pod odpowiedzialnością karną.

Choć dla wielu kierowców termin ważności prawa jazdy wydaje się odległy, warto kontrolować jego aktualność. Przypominamy, że data obowiązywania dokumentu widnieje w polu 4b na jego przedniej stronie. Dodatkowo, szczegółowe daty przypisane do poszczególnych kategorii można znaleźć na odwrocie dokumentu, w tabeli w kolumnie 11.

Gdzie i jak wymienić prawo jazdy w 2025 roku?

W 2025 roku kierowcy mają do dyspozycji dwie drogi, by przeprowadzić wymianę prawa jazdy – tradycyjną i elektroniczną. Obie są stosunkowo proste, jednak różnią się zakresem formalności. Zanim rozpoczniesz procedurę, warto sprawdzić, który urząd będzie właściwy oraz jakich dokumentów wymaga się na danym etapie.

Gdzie załatwić formalności?

Wniosek o wymianę prawa jazdy należy złożyć w urzędzie komunikacji właściwym dla miejsca Twojego zamieszkania. W zależności od tego, gdzie mieszkasz, będzie to:

• urząd miasta (w miastach posiadających prawa powiatu),

• starostwo powiatowe (na terenie większości powiatów),

• urząd dzielnicy (w przypadku Warszawy).

Jeśli natomiast przebywasz poza granicami Polski, procedura wygląda nieco inaczej. W takiej sytuacji wniosek składa się w konsulacie RP, który wyda prawo jazdy do urzędu w kraju. Odbiór nowego dokumentu może nastąpić osobiście lub przez wyznaczonego pełnomocnika.

Składanie wniosku krok po kroku

W 2025 roku wnioski można składać osobiście – w siedzibie urzędu – albo przez internet. Wybór zależy od Twojej sytuacji i dostępności e-usług w danej jednostce. Wiele urzędów korzysta z elektronicznych systemów kolejkowych, dlatego warto zarezerwować termin wizyty z wyprzedzeniem.

Osobiste złożenie wniosku wymaga wypełnienia formularza (dostępnego online lub na miejscu) i dołączenia wszystkich niezbędnych dokumentów. W przypadku wymiany spowodowanej utratą, zniszczeniem dokumentu lub upływem jego terminu ważności, należy przedstawić odpowiednie oświadczenia, orzeczenie lekarskie (jeśli jest wymagane) oraz dowód opłaty.

Wymiana prawa jazdy przez internet – co trzeba wiedzieć?

Coraz więcej kierowców decyduje się na wymianę prawa jazdy online, co znacznie skraca czas i ogranicza formalności. Cały proces odbywa się za pośrednictwem platformy ePUAP. Aby móc skorzystać z tej opcji, musisz mieć aktywny profil zaufany, e-podpis lub dostęp do logowania przez bankowość elektroniczną.

Jak wygląda procedura online?

• Zaloguj się na ePUAP.

• W sekcji „Motoryzacja i transport” znajdź usługę dotyczącą wymiany prawa jazdy.

• Wskaż urząd, w którym chcesz załatwić sprawę.

• Wypełnij formularz elektroniczny i dołącz zeskanowane dokumenty – takie jak aktualne zdjęcie, potwierdzenie opłaty czy orzeczenie lekarskie.

• Po przesłaniu wniosku czekaj na informację o wydaniu prawo jazdy lub ewentualnych brakach.

Nie wszystkie urzędy obsługują elektroniczne wnioski w pełnym zakresie. Część z nich może wymagać, aby załączniki dostarczyć osobiście. Przed złożeniem wniosku upewnij się, czy Twoja jednostka umożliwia pełną obsługę online.

Jakie dokumenty są wymagane?

Do wniosku o wymianę prawa jazdy należy dołączyć: obecne prawo jazdy (jeśli je posiadasz),
aktualne zdjęcie, orzeczenie lekarskie, gdy jest wymagane z uwagi na ograniczoną ważność uprawnień, potwierdzenie wniesienia opłaty (czyli dowód uiszczenia opłaty), dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport), w przypadku obcokrajowców – kartę pobytu. Jeżeli dokument został zgubiony lub zniszczony, należy również złożyć stosowne oświadczenie o utracie prawa jazdy. W przypadku częściowo zachowanego dokumentu – np. uszkodzonego – warto dołączyć pozostałe fragmenty. Czas oczekiwania na wydanie prawo jazdy zwykle nie przekracza kilkunastu dni roboczych, niezależnie od wybranej formy złożenia wniosku.

Czy każdy kierowca musi wymienić prawo jazdy?

Choć nie wszyscy kierowcy są zobowiązani do natychmiastowej wymiany prawa jazdy, docelowo obowiązek ten obejmie każdego, bez względu na to, kiedy prawo jazdy zostało wydane. Dotyczy to także osób posiadających bezterminowe prawa jazdy – czyli takie, które wydano przed 19 stycznia 2013 roku. Ich ważność nie została zapisana w dokumencie, co przez lata budziło wątpliwości – również w kontekście przepisów unijnych. Jednak obecnie już wiadomo, że również te dokumenty będą musiały zostać zastąpione nowymi.

Wszystko wskazuje na to, że w Polsce zostanie przeprowadzona jednolita, ogólnokrajowa akcja obejmująca sukcesywną wymianę prawa dla wszystkich kierowców. Zgodnie z zapowiedziami, obowiązkową wymianą prawa jazdy zostaną objęci także ci, którzy posiadają dokument bez daty końcowej. Choć proces ten nie rozpoczął się jeszcze formalnie, rząd już wyznaczył ramy czasowe – ostateczny termin ma przypadać na 2033 rok. Do tego czasu wszystkie starsze dokumenty mają zostać wymienione na nowe, zgodne z obowiązującymi standardami, w tym z systemem okresowej ważności.

Warto podkreślić, że decyzja ta nie jest podyktowana naciskami ze strony Unii Europejskiej – to rozwiązanie w pełni krajowe, wynikające z potrzeby ujednolicenia systemu i zapewnienia spójnych zasad dotyczących wydania prawa jazdy. Jednocześnie nie oznacza to, że dokumenty będą masowo unieważniane z dnia na dzień. Kierowcy mają czas na wymianę prawa jazdy, ale powinni śledzić komunikaty urzędowe i odpowiednio zaplanować złożenie wniosku.

Podsumowując – nie każdy kierowca musi wymienić prawo jazdy już teraz, ale w perspektywie kilku lat obowiązek ten obejmie wszystkich posiadaczy polskich dokumentów uprawniających do prowadzenia pojazdów.

Bezterminowe prawa jazdy a aktualne przepisy – co się zmieniło?

Choć dokumenty wydane przed 2013 rokiem nadal zachowują ważność, ich posiadacze nie unikną obowiązku wymiany. Zgodnie z planem, prawo jazdy bezterminowe będzie trzeba zastąpić nowym dokumentem w latach 2028–2033. Oznacza to, że nawet jeśli na Twoim prawie jazdy nie widnieje żadna data ważności, i tak będziesz musiał je wymienić.

Dobrą wiadomością jest to, że sama wymiana nie będzie wymagała przechodzenia badań lekarskich ani przedstawiania dodatkowych zaświadczeń. To wyraźna ulga, szczególnie biorąc pod uwagę, że koszt standardowego badania lekarskiego sięga dziś około 200 zł. Po zakończeniu procesu każdy kierowca będzie już posiadał dokument z okresem ważności – maksymalnie 15 lat – zgodnie z obecnymi przepisami.

Jak sprawdzić datę ważności prawa jazdy?

Termin ważności dokumentu można łatwo odczytać, zaglądając na jego przednią stronę. W polu oznaczonym jako „4b” znajdziesz dokładną datę, do której prawo jazdy zachowuje ważność. To najprostszy sposób, by upewnić się, czy nie zbliża się moment, w którym trzeba będzie złożyć wniosek o nowy dokument.

Warto też spojrzeć na odwrotną stronę prawa jazdy – znajduje się tam tabela z kategoriami pojazdów. W kolumnie 11 podane są terminy ważności uprawnień dla każdej z posiadanych kategorii. Jeśli masz więcej niż jedną, ich daty mogą być różne. Regularne sprawdzanie tych informacji pozwali uniknąć sytuacji, w której nieświadomie poruszasz się pojazdem z dokumentem, który już stracił ważność.

Kto objęty jest obowiązkową wymianą prawa jazdy?

Obowiązek wymiany prawa jazdy dotyczy zarówno osób, które posiadają dokument z określoną datą ważności, jak i tych, które mają jeszcze bezterminowe prawa jazdy wydane przed 2013 rokiem. W pierwszym przypadku sytuacja jest jasna – kierowcy muszą wymienić prawo jazdy po upływie terminu wskazanego na dokumencie, najczęściej po 5 lub 15 latach w zależności od kategorii. Brak aktualnego dokumentu skutkuje utratą formalnych uprawnień do kierowania pojazdami, nawet jeśli sama umiejętność prowadzenia auta nie została zakwestionowana.

Druga grupa to kierowcy z dokumentami wystawionymi bezterminowo – w przeszłości prawo jazdy mogło być wydane na czas nieokreślony i nie zawierało informacji o dacie końcowej. Choć przez lata takie dokumenty zachowywały ważność, wprowadzono przepisy, które w perspektywie kilku lat zmienią ten stan rzeczy. Od 2028 roku rozpocznie się stopniowa obowiązkowa wymiana prawa jazdy także dla tej grupy kierowców, a cały proces ma zakończyć się do 2033 roku.

Dodatkowo, wymiana jest też wymagana w sytuacjach losowych – takich jak zniszczenie dokumentu, jego kradzież, zagubienie lub zmiana danych osobowych (np. nazwiska po ślubie). W takich przypadkach kierowca również musi złożyć wniosek o wydanie nowego prawa jazdy, niezależnie od tego, czy jego poprzedni dokument nadal był ważny.

Grupą objętą obowiązkiem wymiany dokumentu są również kierowcy, u których stwierdzono określone problemy zdrowotne, które mogą wpłynąć na bezpieczne kierowanie pojazdami. Dotyczy to najczęściej osób z pogarszającym się wzrokiem, słuchem, chorobami układu krążenia, neurologicznymi lub cukrzycą. W takich przypadkach lekarz nie wystawia orzeczenia bezterminowego, lecz ogranicza ważność uprawnień do roku, dwóch lub kilku lat – w zależności od stanu pacjenta. Po upływie tego czasu kierowca zobowiązany jest ponownie przejść badanie lekarskie i złożyć wniosek o wydanie nowego prawa jazdy. Oznacza to, że dla części kierowców zdrowotnych termin ważności prawa jazdy jest krótszy. Warto pamiętać, że to lekarz, a nie urząd, decyduje o długości ważności uprawnień. Jeśli pojawią się przeciwwskazania, wpisana w dokumencie data będzie krótsza niż standardowe 15 czy 5 lat – i to ona wyznacza moment, w którym trzeba będzie ponownie złożyć wniosek i dostarczyć aktualne orzeczenie lekarskie.

W praktyce więc każdy kierowca – prędzej czy później – znajdzie się w sytuacji, w której wymiana dokumentu będzie konieczna. Niezależnie od powodu, warto śledzić daty ważności oraz komunikaty urzędowe, by nie przeoczyć obowiązku i uniknąć ewentualnych sankcji.

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?

Opłata za wydanie prawa jazdy wynosi obecnie 100 zł. To tzw. opłata komunikacyjna, obowiązująca w całym kraju. Pokrywa ona m.in. koszt produkcji dokumentu, jego personalizacji, zabezpieczeń chroniących przed fałszerstwami, a także obsługi całego procesu administracyjnego – od przyjęcia wniosku po rejestrację danych w systemie.

W niektórych przypadkach konieczne może być doliczenie dodatkowych kosztów. Jeśli Twoje poprzednie badania lekarskie utraciły ważność, musisz wykonać nowe. Wówczas należy zapłacić również za orzeczenie lekarskie – jego cena to zazwyczaj 200 zł. Dotyczy to głównie osób, którym termin ważności prawa jazdy został skrócony z powodów zdrowotnych lub których uprawnienia wygasły po kilku latach. Warto też pamiętać o kwestiach formalnych. Dowód opłaty należy dołączyć do dokumentacji – niezależnie od tego, czy składasz wniosek osobiście, czy elektronicznie. Można go uzyskać, wpłacając należność w kasie urzędu lub wykonując przelew bankowy na wskazany rachunek. W tytule przelewu dobrze jest wpisać imię, nazwisko i informację o celu płatności – np. „opłata za wydanie dokumentu prawa jazdy”.

Na tle innych kosztów związanych z prowadzeniem pojazdów, takich jak ubezpieczenie, paliwo czy przeglądy techniczne, opłata za sam dokument może wydawać się stosunkowo niska. Jednak jeśli doliczyć do niej obowiązkowe badania, łączna suma może wynieść nawet 300 zł. Dobrze więc wcześniej upewnić się, czy Twoje aktualne uprawnienia do kierowania pojazdami nie wymagają ponownego potwierdzenia przez lekarza.

Odwołanie w przypadku odmowy wymiany prawa jazdy

Choć w większości przypadków procedura wydania prawa jazdy przebiega bez problemów, zdarzają się sytuacje, w których urząd odmawia przyjęcia wniosku lub wydania nowego dokumentu. Taka decyzja zawsze przybiera formę pisemną i ma charakter decyzji administracyjnej, od której przysługuje prawo do odwołania.

Odmowa może wynikać z kilku powodów. Najczęściej chodzi o brak wymaganych dokumentów, nieaktualne orzeczenie lekarskie, brak potwierdzenia tożsamości, wątpliwości co do autentyczności danych lub – w szczególnych przypadkach – zakaz prowadzenia pojazdów wynikający z wcześniejszych decyzji sądu lub starosty. Może się też zdarzyć, że urząd uzna dokument za nieprawidłowy z powodu formalnych błędów, np. niezgodności danych z rejestrami. W razie otrzymania negatywnej decyzji, kierowca ma prawo złożyć odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Termin na wniesienie takiego odwołania to 14 dni od momentu otrzymania pisma z decyzją. Co ważne, odwołanie składa się za pośrednictwem urzędu, który wydał odmowę. Organ, zanim przekaże dokumentację do SKO, ma obowiązek ponownie przeanalizować sprawę – może ją uwzględnić i zmienić decyzję bez konieczności przekazywania dalej.

W odwołaniu warto wskazać, dlaczego decyzja jest niesłuszna – najlepiej powołać się na konkretne przepisy, przedstawić brakujące dokumenty stwierdzające tożsamość lub ważność uprawnień, a także załączyć dowody potwierdzające spełnienie wymagań. Odwołanie nie wymaga specjalnego formularza – wystarczy pismo z własnoręcznym podpisem i uzasadnieniem. Warto też pamiętać, że odmowa nie zamyka drogi do dalszego ubiegania się o dokument. Po usunięciu przyczyn formalnych (np. dostarczeniu aktualnego dowodu osobistego czy badania lekarskiego), można ponownie złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu prawa jazdy.

Prawo jazdy bezterminowe – czy nadal obowiązuje?

Bezterminowe prawa jazdy, wydawane w Polsce przed 19 stycznia 2013 roku, wciąż są uznawane za ważne. Kierowcy posiadający taki dokument nie muszą obawiać się jego nagłego unieważnienia – polskie prawo jazdy bez daty końcowej nadal uprawnia do kierowania pojazdami. Mimo to, sytuacja ta nie potrwa wiecznie. Od 2028 roku rozpocznie się ogólnopolska akcja stopniowej wymiany dokumentów na nowe, które będą już zawierać termin ważności – maksymalnie 15 lat.

Ważne jest, że sama konieczność wydania nowego dokumentu nie oznacza utraty uprawnień. Osoby, które nadal spełniają warunki do prowadzenia pojazdów, nie muszą przedstawiać badania lekarskiego, jeśli ich stan zdrowia nie wymaga dodatkowej kontroli. Do 2033 roku wszystkie prawa jazdy wydawane wcześniej bezterminowo zostaną zastąpione nowoczesnymi wersjami z jednolitym okresem obowiązywania.

Wymiana prawa jazdy wydanego za granicą – jakie zasady?

Osoby, które posiadają zagraniczne prawo jazdy, mogą złożyć wniosek o jego wymianę na polskie prawo jazdy, o ile dokument został wydany przez państwo należące do Unii Europejskiej, EFTA, Konfederacji Szwajcarskiej albo kraj będący stroną Konwencji o ruchu drogowym. Dotyczy to również sytuacji, gdy dokument jest zgodny z międzynarodowymi wzorami prawa jazdy określonymi w tych konwencjach.

Aby możliwa była taka zamiana, dokument musi być ważny i uprawniać do prowadzenia pojazdów zgodnie z kategorią, którą kierowca chce kontynuować na terytorium Polski. Należy złożyć odpowiedni wniosek we właściwym urzędzie – zazwyczaj będzie to urząd miasta lub starostwo powiatowe odpowiednie dla miejsca zamieszkania w Polsce.

Do wniosku należy dołączyć m.in.:

• tłumaczenie dokumentu przez tłumacza przysięgłego (jeśli nie jest wydany w języku polskim),

• kserokopię zagranicznego prawa jazdy,

• dokument tożsamości, np. dowód osobisty lub paszport,

• potwierdzenie wniesienia opłaty administracyjnej (dowód opłaty),

• aktualne zdjęcie zgodne z wymaganiami urzędowymi,

• a w niektórych przypadkach również orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami.

Wymiana dokumentu nie odbywa się automatycznie. Urząd weryfikuje poprawność danych, autentyczność zagranicznego dokumentu oraz jego zgodność z polskimi przepisami. W razie wątpliwości, może być wymagane przedstawienie dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów, a w skrajnych przypadkach – nawet odmowa wymiany.

Warto zaznaczyć, że po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku wydawane jest polskie prawo jazdy odpowiadające zakresowi uprawnień widniejących w zagranicznym dokumencie. Zasady obowiązujące w Polsce, w tym m.in. czasowa ważność dokumentu, będą wówczas dotyczyły także nowego prawa jazdy. Oznacza to, że po jego wydaniu będzie ono ważne np. przez 15 lat – niezależnie od pierwotnego okresu obowiązywania dokumentu z innego kraju.

Czy potrzebne jest badanie lekarskie przy wymianie prawa jazdy?

W wielu przypadkach badanie lekarskie nie jest wymagane przy składaniu wniosku o nowy dokument. Jeśli Twój obecny dokument jest jeszcze ważny, a nie minął termin określony w poprzednim orzeczeniu, wystarczy złożyć standardowy zestaw wymaganych dokumentów, bez konieczności wizyty u lekarza.

Sytuacja wygląda inaczej, gdy termin ważności prawa jazdy wynikał z ograniczeń zdrowotnych, a poprzednie orzeczenie lekarskie straciło ważność. Wtedy warunkiem uzyskania nowego dokumentu jest przedłożenie aktualnego zaświadczenia, które potwierdzi brak przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów. W praktyce oznacza to, że osoby z nadzorem medycznym – np. ze schorzeniami neurologicznymi, kardiologicznymi czy pogarszającym się wzrokiem – muszą regularnie odnawiać swoje uprawnienia. Koszt takiego badania to zazwyczaj 200 zł, a samo zaświadczenie musi być wystawione przez lekarza uprawnionego do badania kierowców. W dokumencie wskazuje się okres, na jaki zostały przyznane uprawnienia, co bezpośrednio wpływa na datę ważności nowego dokumentu. Jeśli orzeczenie wyznacza krótszy czas niż standardowe 15 lat, urząd uwzględni to przy wydaniu nowego dokumentu prawa jazdy.

Badanie będzie również potrzebne w przypadku osób, które chcą wymienić prawo jazdy wydane przed laty, ale ich dane w systemie są niepełne lub nieaktualne. Dotyczy to np. sytuacji, gdy ktoś nie widnieje w Centralnej Ewidencji Kierowców, a posiada dokument prawa jazdy, którego kopia lub dane są nieczytelne. Warto pamiętać, że urząd ma prawo zażądać zaświadczenia również w indywidualnych przypadkach – np. po dłuższej przerwie w kierowaniu pojazdami lub gdy występują przesłanki do ponownej oceny zdrowia. Dlatego przed złożeniem wniosku warto skontaktować się z urzędem lub sprawdzić aktualne informacje na stronie internetowej właściwego urzędu.

Jakie kary grożą za brak wymiany dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami?

Brak przy sobie prawa jazdy podczas kontroli drogowej nie musi dziś oznaczać kary. Od grudnia 2020 roku kierowcy nie mają już obowiązku wożenia dokumentu w wersji papierowej czy plastikowej – dane o uprawnieniach są widoczne dla służb w bazie CEPiK. W razie potrzeby można również skorzystać z aplikacji mObywatel, gdzie informacje te są dostępne elektronicznie. Jednak co innego brak dokumentu, a co innego brak aktualnych uprawnień – tutaj przepisy są zdecydowanie bardziej rygorystyczne.

Jeśli kierowca prowadzi pojazd, mimo że prawo jazdy straciło ważność lub zostało zatrzymane np. za przekroczenie liczby punktów karnych, grozi mu wysoka grzywna. W przypadku jazdy w okresie zawieszenia, mandat może wynieść co najmniej 1500 zł, a dodatkowo okres zakazu zostanie automatycznie wydłużony do sześciu miesięcy. Jeśli sytuacja się powtórzy, może dojść do całkowitego cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami.

Jeszcze poważniejsze konsekwencje grożą osobom, które nie posiadają żadnych uprawnień. Jeśli dana osoba nigdy nie zdała egzaminu na daną kategorię prawa jazdy, a mimo to prowadzi pojazd, naraża się nie tylko na wysoki mandat (nawet do 30 tys. zł w postępowaniu sądowym), ale również na zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony przez sąd.

W przypadku braku możliwości kontynuowania jazdy przez osobę z nieważnymi uprawnieniami, policja może również zdecydować o odholowaniu pojazdu na parking strzeżony. Dodatkowo, w sytuacji spowodowania kolizji lub wypadku, brak ważnego prawa jazdy może stać się podstawą do ograniczenia lub odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. W takim przypadku sprawca ponosi odpowiedzialność finansową z własnej kieszeni.

Dlatego warto pilnować terminu ważności dokumentu prawa jazdy i w razie potrzeby zawczasu złożyć wniosek o jego odnowienie. Brak aktualnego dokumentu to nie tylko ryzyko mandatu, ale również poważne konsekwencje prawne i finansowe.

Wymiana prawa jazdy - najczęściej zadawane pytania

Jakie roczniki muszą wymienić prawo jazdy?

Obowiązek wymiany dotyczy głównie kierowców, których dokumenty zostały wystawione przed 19 stycznia 2013 roku. Szczególnie dotyczy to osób, które posiadają bezterminowe prawa jazdy, czyli wydane wiele lat temu, bez określonej daty ważności. Choć dokumenty te nadal są ważne, do 2033 roku wszystkie mają zostać zastąpione nowymi. Wymiana będzie przebiegać stopniowo i obejmie wszystkich, bez względu na wiek czy rok wydania prawa jazdy.

Kiedy wymienić prawo jazdy wydane w 1993 roku?

Jeśli masz bezterminowe prawo jazdy wydane w 1993 roku, nie musisz go wymieniać od razu – dokument nadal jest ważny. Jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami, wszystkie terminowe prawa jazdy oraz bezterminowe dokumenty mają zostać zastąpione nowymi w latach 2028–2033. Wniosek będzie można złożyć osobiście lub zdecydować się, gdy będzie to możliwe, na opcję wymienić prawo jazdy online, z wykorzystaniem profilu zaufanego.

Czy jest obowiązek wymiany prawa jazdy bezterminowego?

Tak, choć nie od razu. Polskie prawo jazdy wydane bezterminowo nadal obowiązuje, ale będzie trzeba je wymienić między 2028 a 2033 rokiem. Zmiana ta dotyczy wszystkich posiadaczy starych dokumentów, nawet jeśli nie upłynął żaden termin ich ważności. Po wymianie nowy dokument będzie ważny maksymalnie 15 lat – zgodnie z aktualnymi przepisami o ruchu drogowym.

Kiedy wymiana prawa jazdy wydanego w 2006?

Jeśli wydanie prawa jazdy nastąpiło w 2006 roku i jest to bezterminowe prawo jazdy, to jego wymiana będzie obowiązkowa najpóźniej do 2033 roku. Z kolei osoby, które otrzymały dokument z datą ważności, powinny sprawdzić ją w polu 4b – i złożyć wniosek najpóźniej na kilka tygodni przed jej upływem. W razie potrzeby należy też dołączyć orzeczenie lekarskie, jeśli poprzednie już nie obowiązuje. Dopiero po złożeniu kompletu dokumentów zostanie przygotowane gotowe prawo jazdy.